Interseksualizm jest po prostu ogólnym terminem odnoszącym się do ludzkich ciał, które rodzą się z cechami płciowymi (włączając w to genitalia, gonady i struktury chromosomów) i które nie mieszczą się w typowych pojęciach binarnych męskiego lub żeńskiego ciała. Ogólnie rzecz biorąc, termin ten odnosi się do wielu różnych stanów zdrowotnych – często występujących już przy urodzeniu – które mogą wpływać na anatomię rozrodczą lub seksualną danej osoby. W rezultacie taka osoba może nie być ani mężczyzną, ani kobietą. Czy można uważać, że jest to trzecia płeć? Nie do końca.
Przykładowo takim stanem może być posiadanie żeńskich narządów płciowych zewnętrznych, takich jak otwór pochwy, ale posiadanie „męskich” narządów płciowych wewnątrz organizmu. Podobnym przykładem będzie chłopiec urodzony z penisem, który z medycznego punktu widzenia jest uważany za bardzo mały, lub dziewczynka urodzona z dużą łechtaczką. Wewnętrznie osoba interpłciowa może mieć nietypową sekwencję genetyczną, w której niektóre komórki mają chromosomy XX (żeńskie), podczas gdy inne komórki mają chromosomy XY (męskie).
To jednak tylko kilka przykładów, ponieważ parasol interpłciowy obejmuje szeroką gamę różnorakich warunków i niuansów. Ponadto, chociaż wiele razy anomalie te są wykrywalne już przy urodzeniu, czasami interseksualność ujawnia się w późniejszym dzieciństwie lub u osób dorosłych.
Interseksualista – jak wygląda diagnoza
Interseksualizm to jest zaburzeniem rozwojowym, które towarzyszy osobie już od okresu życia płodowego.
Koncepcja płci jest niezmiernie złożona, a eksperci z dziedziny seksuologii wskazują osiem jej elementów:
- płeć hormonalna;
- płeć chromosomalna;
- płeć metaboliczna;
- płeć gonadalna;
- płeć mózgowa;
- płeć wewnętrznych narządów płciowych;
- płeć zewnętrznych narządów płciowych;
- płeć socjalno-prawną;
- płeć psychiczną.
Wyróżnia dwa główne rodzaje interseksualizmu: prawdziwy oraz rzekomy (interseksualizm rzekomy męski oraz interseksualizm rzekomy żeński).
Przez zróżnicowane cechy płciowe u osób interseksualnych widoczne są od razu po urodzeniu, w okresie dojrzewania płciowego lub dopiero w dorosłości. Te cechy można podzielić na kilka segmentów:
- Pierwszym segmentem są cechy płciowe pierwszorzędne, które dotyczą narządów wewnętrznych, czyli jajniki lub jądra
- Drugi segment to cechy płciowe drugorzędne, czyli zewnętrzne narządy jak pochwa lub penis. U osób interseksualnych, te narządy mogą również wykazywać zmienioną morfologię lub niejednoznaczny charakter.
- Trzeci segment obejmuje cechy płciowe trzeciorzędne, które dotyczą zewnętrznego wyglądu danej osoby. Przykłady to powiększone piersi, duża masa mięśniowa, zarost czy kobieca talia. W przypadku osób interseksualnych te cechy mogą być bardziej różnorodne i mogą nie pasować do tradycyjnych kategorii cech płciowych.
- Czwarty segment to nieprawidłowo funkcjonujące hormony oraz mutacje genetyczne, które decydują o płci dziecka (liczba i rodzaj chromosomów płciowych)
Wszystkie te cechy płciowe tworzą złożony i różnorodny obraz płci u osób interseksualnych, które nie mieszczą się w binarnym podziale na męskość i kobiecość.
Interpłciowość jest uważana za jednostkę chorobową. Po porodzie położna wpisuje do karty szpitalnej płeć dziecka. W większości miejsc na świecie będzie to chłopiec lub dziewczynka. Jednakże jeśli genitalia danej osoby nie mieszczą się w typowym zakresie anatomii męskiej lub żeńskiej, a jeden ze składników płci biologicznej nie jest zgodny z pozostałymi, wówczas lekarz może zidentyfikować to dziecko jako interpłciowe w momencie narodzin.
Interseksualizm prawdziwy to obecność zarówno jądra jak i jajnika, a jedna gonada może zawierać elementy i strukturę drugiej. W przypadku podwójnych gonad usuwa się te niezgodne z identyfikacją płciową danej osoby, również z uwagi na ryzyko rozwoju nowotworu.
Interseksualizm rzekomy natomiast to niezgodność płci genetycznej z płcią gonadalną i somatyczną.
W niektórych przypadkach można przeprowadzić operację na genitaliach dziecka, aby prezentowały się bardziej „normalnie”. Niektóre dzieci mogą również otrzymać terapię hormonalną, aby lepiej „pasowały” do którejś z płci. Niestety zaburzenia hormonalne również mogą powodować nieprawidłowości w budowie narządów płciowych dziecka i prowadzić do interseksualizmu. W przypadkach, gdy lekarze i rodzice nie są w stanie rozróżnić, w którą stronę układu binarnego dziecko lepiej się wpasuje, rodzice mogą ostatecznie zdecydować się na przypisanie dziecku płci i wychowywać je jako takie.
Temat ten staje się coraz popularniejszy. Niektórzy uważają, że wpychanie na siłę dziecka do pudełka płci męskiej lub żeńskiej, jeśli nie urodziło się jako osoba wyraźnie binarna, jest krzywdzące emocjonalnie i psychicznie. Ponadto operacje interpłciowe mogą powodować blizny i problemy z płodnością w późniejszym życiu.
Od czerwca 2020 roku Portugalia jest jedynym krajem OECD, który zakazuje medycznie nieuzasadnionego leczenia małoletnich osób interpłciowych bez ich zgody.
Przyczyny interseksualizmu
Interseksualizm może wynikać z różnych czynników, w tym z nieprawidłowości w działaniu hormonów oraz z mutacji genetycznych. Chromosomy decydują o płci dziecka, dlatego nieprawidłowości genetyczne podczas rozwoju płodowego mogą powodować, że chromosom nie odbierze właściwych informacji o płci. Skutkiem tego jest rozwój płodu w kierunku obu płci, co prowadzi do cech obojnaczych.
Nieprawidłowości w rozwoju płciowym mogą być także spowodowane innymi nieprawidłowościami genetycznymi, takimi jak trisomia chromosomu X, dodatkowy chromosom Y czy braki chromosomów płciowych. Często prowadzą one do mutacji w genach odpowiedzialnych za kształtowanie się płci i cech płciowych, takich jak geny SRY, SOX9 czy WNT4. Warto również zwrócić uwagę na sekwencje kodujące receptory androgenów i estrogenów oraz na mutacje genów produkujących biologicznie aktywne formy hormonów płciowych.
Hormonalne nieprawidłowości również mogą być przyczyną interseksualizmu, powodując nieprawidłowy rozwój narządów płciowych, co w konsekwencji prowadzi do interseksualizmu.
Identyfikacja osób interpłciowych przy urodzeniu
Osoby interpłciowe rodzą się z cechami płciowymi, które nie mieszczą się w typowych pojęciach binarnych męskiego lub żeńskiego ciała. Często przypisanie do danej płci (jednej z dwóch), jest naprawdę skomplikowane. Chociaż wiele identyfikacji osób interpłciowych jest dokonywanych w momencie narodzin, nie zawsze tak jest. W niektórych przypadkach cechy interpłciowe mogą nie być w ogóle widoczne fizycznie i zostają zauważone przez osobę dopiero w późniejszym wieku. Ta późniejsza identyfikacja wydaje się być bardziej powszechna w okresie dojrzewania lub podczas próby poczęcia dziecka.
Osoba (lub jej rodzic) może odkryć, że jest interpłciowa, gdy doświadcza zmian w okresie dojrzewania zbyt wcześnie, w nieoczekiwany sposób, bardzo późno lub wcale. Dorośli, którzy zmagają się z niepłodnością, mogą również uświadomić sobie, że są interpłciowi po badaniu medycznym i identyfikacji.
W niektórych przypadkach dana osoba może nigdy nie zdawać sobie sprawy, że w rzeczywistości jest interpłciowa. Jest to bardziej powszechne, gdy interpłciowość determinowana jest chromosomami lub innymi narządami wewnętrznymi w porównaniu z anatomią zewnętrzną.
Płeć i seksualność
Podobnie jak osoby nieinterpłciowe, płeć, z którą są identyfikowane przy urodzeniu, nie zawsze jest tożsamością płciową, z którą będą się identyfikować, gdy dorosną. Dodatkowo podobnie jak osoby nieinterseksualne, ich seksualność – w sensie decyzji, która płeć jest dla nich atrakcyjna seksualnie – może być zmienna.
Interpłciowość ściśle odnosi się do grupy stanów zdrowotnych, w których rozwój seksualny (narządy płciowe, narządy wewnętrzne i poziom hormonów płciowych) odbiega od typowego wzorca binarnego.
Jak powszechna jest interpłciowość?
Odpowiedź tutaj nie jest jednoznaczna. Dzieje się tak częściowo dlatego, że na sali porodowej i/lub podczas badania lekarskiego w grę wchodzi duża subiektywność. Na przykład jeden lekarz może uznać dużą łechtaczkę za stosunkowo normalną, podczas gdy drugi może uznać, że jest ona zbyt duża, aby wyraźnie określić dziecko po urodzeniu jako „kobietę”. Odwrotność dotyczy rozmiaru penisa dziecka. Istnieje również rozbieżność opinii co do tego, ile anomalii chromosomowych jest „wymaganych” przed uznaniem interseksualności.
Według najnowszych badań przy jednym na ok. 1500 do 2000 urodzeń wzywany jest specjalista od rozróżniania płci. Należy jednak pamiętać, że są to tylko wyjątkowo zauważalne przypadki, w których łatwiej jest zdiagnozować interpłciowość. Na świecie jest o wiele więcej dzieci urodzonych z mniej oczywistymi formami wariacji anatomicznych. Co więcej, jak wspomnieliśmy powyżej, czasami identyfikacja interpłciowa pojawia się dużo później (jeśli w ogóle).
Naukowcy przewidują, że od około 1% do 2% całej populacji na świecie to osoby interpłciowe. Odpowiada to około jednej lub dwóm osobom na 100.
Co oznacza „hermafrodyta”?
Jeśli zastanawiasz się, czy „hermafrodyta” to inna nazwa dla interpłciowości, to… krótka odpowiedź brzmi: nie. Technicznie rzecz biorąc, termin ten był kiedyś powszechnie używany w literaturze medycznej w odniesieniu do osób interpłciowych, ale obecnie jest uważany za stygmatyzujący, niedokładny i mylący.
Słowo to w rzeczywistości pochodzi od greckiej mitologicznej postaci o imieniu Hermafrodyt, która miała postać kogoś, kto był w równych częściach mężczyzną i kobietą. Nie jest to reprezentatywny przykład dla spektrum interpłciowego. Wiele osób uważa „hermafrodytę” za oszczerstwo. Czasami stany interpłciowe są określane jako zaburzenia rozwoju płci, lecz naukowcy również odradzają używania tego terminu.
Czy osoby interpłciowe mogą mieć dzieci?
W wielu przypadkach osoby interpłciowe są bezpłodne. Jednakże to, czy osoba interpłciowa może się rozmnażać, ostatecznie zależy od jej stanu.
Osoby interpłciowe mogą – i mają – dzieci. Aby tak się stało, muszą zostać spełnione podstawowe warunki reprodukcji, co zazwyczaj obejmuje możliwość odbycia stosunku pochwowego, który skutkuje implantacją w zdrowej macicy. Jeśli nie jest to możliwe, można zastosować techniki medyczne i leczenie niepłodności, od zapłodnienia in vitro po macierzyństwo zastępcze (w zależności od prawnych możliwości w danym kraju).
Jeśli jesteś osobą interpłciową, ważne jest, aby porozmawiać z lekarzem o możliwościach reprodukcji.
Interpłciowość to ogólny termin, który odnosi się do szerokiego wachlarza wariacji seksualnych. Są one zwykle diagnozowane przy urodzeniu, chociaż mogą zostać odkryte w późniejszym życiu lub czasami wcale. Napiętnowanie osób interpłciowych na szczęście zmalało z biegiem lat, ponieważ rośnie świadomość wśród lekarzy i ogółu populacji.
Jeśli jesteś osobą interpłciową, pomocne może być nawiązanie kontaktu z innymi osobami, które również są interpłciowe. Najlepszym rozwiązaniem jest dołączenie do grupy wsparcia. Grupy wsparcia dla osób interpłciowych znajdują się na całym świecie.
